Ağız ve Diş Bakımı
Köpeğim yemek yemiyor! Ağzının kenarlarında köpük var! Ağzı kokuyor! gibi şikâyetleriniz varsa çok doğru bir yazıya geldiniz demektir. Bu yazımızda sizlere ağız bakımını anlatırken aynı zamanda bakımsızlığın yol açtığı birtakım hastalıklardan söz edeceğiz.
Köpeklerde ağız ve diş sağlığı konusu her köpek sahibinin bilmesi̇ gereken önemli̇ konular arasındadır. Nitekim bazı ağız hastalıları dişlerin bakimi ile ilgili̇ olup köpeklerin diş yapısını bilmeyi̇ gerektirir. Sağlıklı ve huzurlu bir köpek yetiştirmek ancak bakımlarını tam olarak yapan köpek sahipleri̇ için mümkündür. Her ne kadar bakim deyince aklımıza daha çok pati̇ ve tüylerin bakımı gelse de ağız bakimi da önemli̇ bir bakimdir. Köpeğinizin ağzındaki̇ bakterileri̇ düzenli̇ olarak temizlemeniz yalnızca onun ağız bakımını yaptığınız manasına gelmez aynı zamanda ağız içindeki bakterilerin mideye gitmesini önleyerek de meydana gelebilecek hastalıkların önüne geçmiş olursunuz. Bu bakımdan başka hastalıklarla da savaşmanın yolu güzel bir ağız bakımından geçer.
Sizlere bu bakımı ve bazı ağız ve diş hastalılarını anlatmadan önce dişlerin yapısı hakkında bilgi̇ vermek istiyoruz. Nitekim doğru bir bakım ve müdahale ancak doğru bir araştırma ile mümkündür. Köpeklerin diş yapısı biz insanlardan farklıdır. Ve bu farklılığı bilmek yaptığınız bakimi daha doğru ve pratik biçimde gerçekleştirebilmenizi sağlar.
Şimdi birlikte köpeklerin diş yapısını inceleyelim. ( Bkz: Köpek Ağız Bakım Ürünleri)
Dişin Yapısı
Köpeklerde dişin yapısı iki bölümden oluşmaktadır. Bu bölümlerden biri dişin içine gömülü olan diş köküdür. Diğeri ise diş taçı diye isimlendirilen dişin görünen kısmı. Dişin orta kısmı boştur ve bu boşluğa pulpa adı verilir. Pulpanın içerisinde kan damarları ve sinirler bulunur. Bir üstte dentin tabakası bulunur. Dentin tabakasının üstünde bulunan ise dişin görünen mine tabakasıdır. Aynı zamanda hassas olan dentin tabakasını korur. Yine köpeklerde de insanlarda olduğu gibi kesici dişler, köpek dişleri ve azı dişler olmak üzere üç çeşit diş vardır.
Süt Dişler: Köpeklerde kalıcı dişler 42 adettir. Kalıcı düşler oluşmadan önce bulunan süt dişleri alttan gelen kalıcı diş ile düşerler. Bu düşme dönemlerinde köpeklerde diş ağrısı ve yemek yememe gibi davranışlar görülebilir. Onlar için yapacağınız en iyi şey diş kaşıntısı gidermeleri için çiğneyebileceği oyuncaklar almak ve haftada 1-2 kez dişlerinin durumunu kontrol etmektir.
Diş Değiştirme Süresi: köpekler doğdukları andan itibaren gelişimlerini tıpkı bebekler gibi devam ettirme eğilimindedirler. Doğduktan bir iki hafta sonra yavaş yavaş süt dişleri çıkmaya başlar. Ve bu dişler 28 adettir. Yine tıpkı insanlar gibi düşen süt dişleri yerine kalıcı dişer gelmeye başlar. Bu süreç ise yaklaşık 7 aylık iken tamamlanmış olmalıdır. Eğer halen tamamlanmadı ise veteriner yardımı ile süt dişler çekilmelidir.
Köpeklerde Ağız Bakımı Nasıl Yapılır?
Günlük Bakım:
Her canlıda olduğu gibi köpekler için de günlük olarak yapılması gereken ağız bakımları vardır. Bu bakımların ihmal edilmemesi dişlerde ve ağızda ortaya çıkacak problemlerin engellenmesi açısından önemlidir. Her gün bir defa olacak şekilde parmağa takılan diş fırçaları ya da yutulabilir diş pastaları ile dişleri temizlemek bu bakım için yeterlidir.
Genel Bakım:
Genel bakım için öncelikli yapılmanız gereken dişlere zarar veren durumlardan uzak durmanızdır. Örneğin çoğunlukla yaş mama kullanmak kuru mamaya kıyasla çok daha fazla dişlere zarar vermektedir. Ya da pres kemik gibi dişlerin temizliğine yardımcı olacak gıdalar kullanabilirsiniz. Bunun dışında yapmanız gereken 6 ya da 12 ayda bir köpeğinizin dişlerini veteriner hekime muayene ettirmenizdir. Oluşabilecek sıkıntıları önceden teşhis etmek önemlidir. Özellikle diş üzerinde oluşan plaklar uzun süre fark edilmediği takdirde zamanla ağız kokusuna neden olabilirler.
Peki bu ağız kokusu problemi nasıl giderilebilir?
Köpeklerde Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?
Bakım:
Öncelikle ağız kokusunun nasıl oluştuğunu bilmekte fayda var. Bakımsız dişlerde diş minesi üzerinde oluşan tartar ve plaklar zamanla ağız içinde kokuya neden olur. Yani ağzı kokan köpekler aynı zamanda bakımsız olduklarının bir göstergesidir. Dolayısıyla ağız kokusunu önleminin birinci yolu dişlerde plak ve tartar oluşumunu önlemektir. Dişlerdeki plak ve tartar oluşumunu önlemenin tek yolu ise düzenli diş fırçalama işlemi görmektir. Daha da ilerleyen tartar oluşumlarında veterinere gitmekte fayda var.
Beslenme:
İkinci bir konu ise beslenmedir. Her canlı gibi köpeklerde beslenme düzenlerine göre sağlıklı bir hayat yaşalar. Nitekim sağlıksız veya düzensiz beslenmek ağız ve diş sağlığını da etkileyen bir faktördür. Köpeklerde beslenemeye dikkat etmek ağız kokusunu gidermek adına atılması gereken ikinci adımdır. Örneğin piyasadaki yaş mamalar uzun süre düzensiz kullanımda evcil hayvanların dişlerine zarar veren yapıdadırlar. Köpeğinizin beslenme düzeninde mümkünse kuru mamalara daha çok yer vererek bu problemin önüne geçebilirsiniz.
Köpeklerde Ağız Köpürmesi Neden Olur?
Köpeklerde ağız köpürmesi demek herkesi elbette ki çok endişelendirir. Çünkü bilinen en yaygın nedeni köpeğin kuduz olma ihtimalidir. Fakat bunların aksine epilepsi, zehirli amfibileri yalamak veya yemek, kaygı ve aşırı aktivite de köpeklerde ağız köpürmesine yol açabilir.
Eğer köpeğinizde ağız köpürmesi meydana geliyorsa öncelikle bu nedenlerin hangisinden kaynaklı olduğunuzu bilmelisiniz. Özellikle köpeğinizin kuduz aşılarının tam olduğundan eminseniz genellikle hangi durumlarda köpürme yaşadığını gözlemleyin. Eğer kaygı vs. gibi etkenleri ortadan kaldırdığınız takdirde bu sorunu çözemiyorsanız gözlemlerinizi bir veterinere bildirerek yardım istemelisiniz.